L i b r a r y o f B A A C


	พระราชกรณียกิจที่สำคัญต่างๆ ของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

	การศึกษา - โปรดเกล้าฯ ให้ตั้งโรงเรียนหลวงแห่งแรกขึ้นในพระบรมมหาราชวัง - โปรดเกล้าฯ ให้ตั้งโรงเรียนหลวงสำหรับราษฎร โดยตั้งขึ้นทั้งภายในกรุงเทพฯ และตามหัวเมืองสำคัญ และโรงเรียนแห่งแรกคือโรงเรียนมหรรณพาราม - โปรดเกล้าฯ ให้พระราชโอรส และพระบรมวงศานุวงศ์ทรงศึกษาต่างประเทศ เพื่อฝึกให้มีความรู้สำหรับ เข้ารับราชการ - โปรดเกล้าฯ ให้ตั้งโรงเรียนมหาดเล็ก (ภายหลัง คือ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย) ซึ่งถือว่าเป็นมหาวิทยาลัย แห่งแรกของประเทศไทย - โปรดเกล้าฯ ให้มีการศึกษาตามโรงเรียนวัดต่างๆ

	วรรณกรรม ทรงพระราชนิพนธ์บทร้อยแก้วและร้อยกรองอันทรงคุณค่าไว้จำนวน ๑๐ เรื่อง เช่น ไกลบ้าน เงาะป่า นิทราชาคริต อาบูหะซัน พระราชพิธีสิบสองเดือน และตำรากับข้าวฝรั่ง เป็นต้น

	การเงิน การธนาคาร และการคลัง - โปรดเกล้าฯ ให้ออกธนบัตร - โปรดเกล้าฯ ให้กำหนดอัตราแลกเปลี่ยนที่แน่นอนเป็นครั้งแรก - โปรดเกล้าฯ ให้ธนาคารพาณิชย์ต่างประเทศเข้ามาตั้งสาขา - โปรดเกล้าฯ ให้คนไทยตั้งธนาคารพาณิชย์ - โปรดเกล้าฯ ให้จัดทำงบประมาณแผ่นดินเป็นครั้งแรก - โปรดเกล้าฯ ให้จัดตั้งหอรัษฎาพิพัฒน์ เพื่อปฏิรูปการจัดเก็บภาษี

	การเกษตร - โปรดเกล้าฯ ให้มีการออกโฉนดที่ดิน - โปรดเกล้าฯ ให้มีการแสดงกสิกรรม - โปรดเกล้าฯ ให้มีการส่งออกข้าวไปต่างประเทศ - โปรดเกล้าฯ ให้มีการขยายพื้นที่เพาะปลูก

	การทหาร - โปรดเกล้าฯ ให้ปรับปรุงหน่วยทหารและอาวุธยุทธภัณฑ์ให้ทันสมัย - โปรดเกล้าฯ ให้ตั้งกรมยุทธนาธิการ (ภายหลังเปลี่ยนเป็นกระทรวงกลาโหม) - โปรดเกล้าฯ ให้ตั้งโรงเรียนนายร้อยทหารบก โรงเรียนนายเรือ และโรงเรียนกรมแผนที่ทหาร - โปรดเกล้าฯ ให้ตราพระราชบัญญัติเกณฑ์ทหารขึ้นใช้เป็นครั้งแรก เป็นการแยกราชการทหารออกจาก ราชการฝ่ายพลเรือน

	การปกครอง - โปรดเกล้าฯ ให้ตั้งสภาที่ปรึกษาแผ่นดิน 2 สภา คือ สภาที่ปรึกษาราชการแผ่นดิน และสภาที่ปรึกษา ในพระองค์ - โปรดเกล้าฯ ให้มีการปฏิรูปการปกครองใหม่ตามอย่างตะวันตก แยกการปกครองออกเป็น ๓ ส่วน คือ ส่วนกลาง แบ่งเป็นกระทรวงต่างๆ ส่วนภูมิภาค โดยระบบเทศาภิบาล และส่วนท้องถิ่นในรูปสุขาภิบาล - โปรดเกล้าฯ ให้จัดทำสำมะโนครัว - โปรดเกล้าฯ ให้มีการเลิกบ่อนเบี้ย

	สังคมและวัฒนธรรม - โปรดเกล้าฯ ให้ยกเลิกระบบทาสและระบบไพร่ให้ประชาชนมีอิสระในการดำรงชีวิต โดยออกพระราชบัญญัติ ทาส รศ ๑๒๔ (พ.ศ. ๒๔๔๘) - ยกเลิกประเพณีที่ล้าสมัย และรับเอาวัฒนธรรมตะวันตกเข้ามา - โปรดเกล้าฯ ให้เลิกหมอบคลาน เปลี่ยนเป็นนั่งหรือยืนตามแต่โอกาสเหมาะสม - โปรดเกล้าฯ ให้ผู้ชายตัดผมเกรียนหรือยาวเพียงเล็กน้อย แทนการไว้ผมทรงมหาดไทย - โปรดเกล้าฯ ให้ผู้หญิงไว้ผมยาวหรือทรงดอกกระทุ่ม แทนการไว้ผมปีก - โปรดเกล้าฯ ให้เปลี่ยนจุลศักราช (จศ.) เป็นรัตนโกสินทร์ศก (ร.ศ.) โดยเริ่มตั้งแต่ พ.ศ. ๒๓๒๕ - โปรดเกล้าฯ ให้พระบรมโอรสาธิราช เป็นตำแหน่งสืบทอดราชสมบัติแทนของเดิมที่พระอนุชา เป็นตำแหน่ง พระมหาอุปราช หรือ วังหน้า

	กฎหมายและการศาล - โปรดเกล้าฯ ให้ตั้งกระทรวงยุติธรรมรับผิดชอบศาลยุติธรรม เป็นการแยกอำนาจตุลาการออกจากฝ่ายบริหาร เป็นครั้งแรก - โปรดเกล้าฯ ให้ยกเลิกจารีตนครบาลที่ใช้วิธีโหดร้ายทารุณในการไต่สวนคดีความ - โปรดเกล้าฯ ให้ตั้งโรงเรียนกฎหมาย - โปรดเกล้าฯ ให้ประกาศใช้ประมวลกฎหมายลักษณะอาญาอันเป็นประมวลกฎหมายฉบับแรกของไทย - โปรดเกล้าฯ ให้แก้ไขสนธิสัญญาที่ไทยเสียเปรียบมาโดยตลอดให้ทันกับยุคสมัยที่ชาติตะวันตกกำลังรุก เข้ามาล่าอาณานิคม - โปรดเกล้าฯ ให้ตั้งศาลโปริสภา (ศาลแขวงในปัจจุบัน) การปรับปรุงกฎหมายและการศาลนี้เป็นลู่ทางที่ทำให้ประเทศไทยสามารถแก้ไขปัญหาสิทธิสภาพ นอกอาณาเขตในภายหลัง

	การแพทย์และสาธารณสุข - โปรดเกล้าฯ ให้ตั้งโรงพยาบาลวังหลัง (ศิริราช) - โปรดเกล้าฯ ให้ตั้งสภาอุณาโลมแดง (สภากาชาดไทย) - โปรดเกล้าฯ ให้ตั้งกรมสุขาภิบาล - โปรดเกล้าฯ ให้ตั้งโรงเรียนสอนแพทย์ โรงเรียนผดุงครรภ์และพยาบาล เป็นต้น

	สาธารณูปโภค - โปรดเกล้าฯ ให้สร้างถนนและสะพานสำคัญๆ เพิ่มเติม - โปรดเกล้าฯ ให้ขุดคลองใหม่และลอกคลองเดิมเพื่อใช้ในการคมนาคมและขยายพื้นที่เพาะปลูก - โปรดเกล้าฯ ให้จัดให้มีกิจการสาธารณูปโภคขึ้นเป็นครั้งแรก ซึ่งได้แก่ รถไฟ เรือไฟ เรือยนต์ รถราง โทรเลข ไปรษณีย์ โทรศัพท์ ไฟฟ้า และประปา

	การศาสนา - โปรดเกล้าฯ ให้ตราพระราชบัญญัติลักษณะการปกครองสงฆ์เป็นฉบับแรก - โปรดเกล้าฯ ให้จัดตั้งสถานศึกษาสงฆ์ คือ มหามกุฎราชวิทยาลัย - โปรดเกล้าฯ ให้มีการสังคยานาและจัดพิมพ์พระไตรปิฎกด้วยตัวอักษรไทยเป็นครั้งแรก - โปรดเกล้าฯ ให้สร้างวัดราชมบพิตรสถิตมหาสีมาราม เป็นวัดประจำรัชกาล - โปรดเกล้าฯ ให้สร้างวัดเทพศิรินทราวาส วัดปรมัยยิกาวาส วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนาราม วัดนิเวศน์ธรรมประวัติ รวมทั้งปฏิสังขรณ์วัดต่างๆ เช่น วัดอรุณราชวราราม เป็นต้น

	<<< back