สำหรับขึ้นฉ่ายเป็นพืชที่เมื่ออดีตจะพบ อยู่บริเวณริมน้ำในประเทศสวีเดน แอลจีเรีย และอียิปต์ และพบบ้างในบางพื้นที่แถบเอเชีย ซึ่งได้มีการนำผักชนิดนี้มาปลูกเพื่อนำมาใช้ในการผลิตยาฟอกโลหิตของชาวจีน และเริ่มนำมาใช้เป็นอาหารในเวลาต่อมา
ในอดีตผู้คนจะนิยมบริโภคส่วนที่มีสีเขียว ต่อมานิยมส่วนที่เป็นสีขาว พันธุ์ที่ดีจะมีการแตกแขนงมาก นับเป็นผักที่มีวิตามินเอสูง ก้านใบของต้นจะอวบน้ำ มีรากตื้น ระบบรากเป็นฝอย ความยาวไม่เกิน 2 นิ้ว ลำต้นโตเต็มที่สูงสุดถึง 2 ฟุต แต่โดยเฉลี่ยจะสูงประมาณ 15 นิ้ว นิยมปลูกให้ชิดกัน เพื่อให้ลำต้นสูง และเพื่อบังแสงให้กับ ลำต้นที่มีสีขาว
วิธีการปลูกขึ้นฉ่ายนั้นสามารถกระทำได้ 2 วิธี คือ เพาะให้เมล็ดงอกก่อน เมื่อกล้าสูงประมาณ 2-3 นิ้ว จึงทำการย้ายปลูก และการหว่านเมล็ด ในแปลงปลูกเลย
ซึ่งหากปลูกแบบวิธีแรก จะต้องเตรียมดิน แปลงเพาะให้ละเอียดเนื่องจากเมล็ดพันธุ์มีขนาดเล็ก โดยเฉลี่ยน้ำหนักเมล็ดพันธุ์ 1 กรัม จะมีจำนวนเมล็ดประมาณ 2,000-2,200 เมล็ด หลังจากเตรียมดินแปลงเพาะแล้ว เกษตรกรจะใช้เมล็ดพันธุ์ 1 ช้อนชาผสมกับทราย 1 ถัง คลุกให้เข้ากัน หว่านลงในแปลงเพาะขนาดเนื้อที่ 1 ตารางเมตร จากนั้นใช้ฟางแห้งคลุมบาง ๆ รดน้ำด้วยฝักบัวฝอยวันละ 3 ครั้ง เช้า กลางวัน และเย็น จนดินชุ่มน้ำ แต่ต้องไม่ให้น้ำขัง ประมาณ 7-10 วัน เมล็ดจะงอกเป็นฝอย ๆ เมื่อต้นกล้ามีอายุได้ 6-7 สัปดาห์ จะมีลำต้นสูง 3-4 นิ้ว จึงย้ายต้นกล้าลงแปลงปลูก
สำหรับการปลูกแบบที่สอง เกษตรกรจะเตรียมแปลงปลูกเช่นเดียวกับแปลงเพาะ แต่การหว่านเมล็ดพันธุ์จะลดจำนวนลงน้อยกว่าการปลูกแบบเพาะกล้า เพื่อให้ง่ายต่อการทำการถอนแยก ซึ่งจะถอนแยกโดยเว้นระยะห่างระหว่างต้นที่ประมาณ 2-3 นิ้ว
ในการปลูกเกษตรกรจะคลุมด้วยฟางหรือดิน หรือตีไม้เป็นกรอบรอบ ๆ ต้น เพื่อให้แต่ละส่วนของใบโผล่ขึ้นมา 1 ส่วน 4 ของความสูงของลำต้น เพื่อไม่ให้ส่วนล่างโดนแสง โดยจะทำประมาณ 3 สัปดาห์ จึงเอาออก เพื่อจะให้ได้ก้านใบขาว กรอบ ตามที่ตลาดต้องการ หากบังแสง ก้านใบก็จะมีสีเขียวจัด
หลังจากการย้ายกล้าลงแปลงใหม่ ๆ เกษตรกรจะทำร่มเงาบังแสงแดดอยู่ประมาณ 3-4 วัน โดยค่อย ๆ เปิดให้โดนแสงมากขึ้นทีละ น้อย ๆ จนกระทั่งเปิดให้โดนแสงตลอดวัน และในช่วงกลางคืนจะได้รับความชื้นจากบรรยากาศเต็มที่ ที่สำคัญ ขึ้นฉ่ายไม่ชอบอากาศร้อนจัด ซึ่งหากปลูกในฤดูร้อน จะต้องบังแสงแดดไว้ตลอดทั้งวัน จะทำให้ได้ผักที่งามตามที่ตลาดต้องการ
หากปลูกโดยการย้ายกล้า นับวันหลังจากการย้ายกล้าประมาณ 50 วัน ก็จะเริ่มเก็บเกี่ยวได้ โดยเก็บแบบวันเว้นวัน ด้วยการถอนทั้งต้น และต้องเก็บให้หมดภายในเวลา 90 วัน เพราะหากเลย 90 วัน ผักจะเป็นเสี้ยน เหนียว ไม่น่ารับประทาน ราคาขายก็จะต่ำ.
บรรยายใต้ภาพ
ให้ผลผลิตดี
ปลูกได้ตรงตามความต้องการของตลาด
เจ้าหน้าที่เยี่ยมแปลงปลูกของเกษตรกร
ปลูกเรียงระดับการเจริญเติบโต
ที่มา: หนังสือพิมพ์เดลินิวส์ วันที่ 19 เมษายน 2560
eclipping_20142312165118_1.doc: ขนาด 30 KB